Tutulum Çemberi Ne Demek? Gökyüzünün Görünmeyen Dairesi Üzerine Bir İnceleme Tutulum çemberi, gökyüzünü gözlemleyen herkes için hem astronomik hem de astrolojik açıdan özel bir anlam taşır. Basitçe ifade etmek gerekirse, bu çember Güneş’in yıl boyunca gökyüzünde izlediği hayali yolun izdüşümüdür. Ancak bu tanım, yüzeyde kalır. Çünkü tutulum çemberi, insanın gökyüzüne bakışını, zamanı ölçüşünü ve evrenle kurduğu anlam ilişkisini biçimlendiren kadim bir simgedir. Bu yazıda, tutulum çemberinin tarihsel kökenlerinden modern astronomiye ve günümüz akademik tartışmalarına kadar uzanan çok katmanlı bir serüveni inceliyoruz. Tarihsel Arka Plan: Gökyüzünün Dairesi ve Zamanın Hesabı İlk uygarlıklardan itibaren insanlar, Güneş’in, Ay’ın ve yıldızların gökyüzündeki hareketlerini gözlemleyerek…
6 YorumKategori: Makaleler
Tok Gözlü İnsana Ne Denir? Tarihin Derinliklerinden Günümüze Bir Erdemin İzinde Tarihçinin işi yalnızca savaşları, kralları ve kurumları anlatmak değildir; insanın iç dünyasında yüzyıllardır süregelen ahlaki, toplumsal ve duygusal dönüşümleri de anlamaktır. Tok gözlülük kavramı, tam da bu dönüşümlerin merkezinde yer alır. Çünkü insanlık tarihi bir yönüyle açgözlülüğün, diğer yönüyle de kanaatkârlığın mücadelesidir. Geçmişi incelerken sık sık şu gerçeğe rastlarız: Her çağın güçlüleri, zenginleri, imparatorları olmuş ama az sayıda insan “tok gözlü” kalabilmiştir. Tok Gözlülüğün Tarihsel Kökleri Tok gözlü insan tanımı, aslında maddi zenginlikten çok manevi olgunluğu ifade eder. Osmanlı döneminde “kanaatkâr” kelimesiyle karşılanan bu erdem, İslam ahlakında önemli bir…
6 YorumTDK Açıklama Nedir? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan Davranışlarının Anlamına Yolculuk: TDK Açıklaması Bir psikolog olarak insan davranışlarını çözümlemeye çalışırken, çoğu zaman kendimi düşüncelerin, duyguların ve eylemlerin karmaşık bir ağında kaybolmuş hissediyorum. Her bireyin zihninde farklı şekillerde işleyen bir dizi mekanizma vardır; bir kelimenin anlamı, duygu dünyamızda nasıl yankılandığıyla doğrudan bağlantılıdır. TDK (Türk Dil Kurumu) tarafından yapılan açıklamalar da, dilin ruhumuzdaki izlerini takip etmek gibidir. Ancak bu izler bazen yüzeyde görünmeyen derin anlamlar taşır. TDK açıklamalarının yalnızca dil bilgisel bir referans olmanın ötesinde, insan psikolojisini anlamaya yönelik önemli ipuçları sunduğunu düşündüm. Kelimeler, sadece birer ifade aracı değil, aynı zamanda bizlerin…
Yorum BırakTaşınma Parası İçin Nereye Başvurulur? Devletin Yardım Elini Siyaset Biliminin Merceğinden Okumak Bir siyaset bilimci için her sosyal politika, aslında bir güç ilişkisi hikâyesidir. Taşınma yardımı ya da halk arasında bilinen adıyla “taşınma parası”, yalnızca ekonomik bir destek değil; devletin vatandaşla kurduğu ilişkinin biçimini açığa çıkaran bir göstergedir. Bu yazıda, “taşınma parası için nereye başvurulur?” sorusunu yüzeysel bir prosedür olarak değil, iktidar, kurumlar, ideoloji ve vatandaşlık kavramları ekseninde inceleyeceğiz. İktidarın İncelikli Eli: Yardım mı, Bağımlılık mı? Taşınma yardımı, özellikle Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile belediyeler aracılığıyla sağlanan bir sosyal destektir. Ancak burada kritik soru şudur: Bu yardım gerçekten özgürleştirici…
Yorum BırakKas Ekonomisi: Sporcular Neden Tavuk Göğsü Yer? Bir ekonomist olarak sofraya bakarken bile aklım hep kaynakların sınırlılığıyla meşguldür. Her lokma, her seçim, aslında bir tercihler zincirinin sonucudur. Tavuk göğsü de bu zincirin ilginç halkalarından biridir. Özellikle sporcuların bu gıdayı tercih etmesi, sadece beslenme değil; aynı zamanda rasyonel ekonomik davranış örneğidir. Çünkü ekonomi, yalnızca para ve piyasadan ibaret değildir; beden de bir üretim aracıdır, kas da bir yatırımdır. Tıpkı bir ekonominin sürdürülebilir büyümesi gibi, sporcu bedeni de doğru girdilerle verimli bir şekilde gelişir. İşte bu yüzden, tavuk göğsü sporcuların “kas ekonomisinde” en çok tercih edilen yatırım aracıdır. Kaynakların Sınırlılığı ve Protein…
Yorum BırakPsikolojik Gürültü Nedir, Örnek? Ekonomi Perspektifinden Zihinsel Gürültünün Piyasa Üzerindeki Etkileri Bir ekonomist için dünya, sınırlı kaynaklar içinde sonsuz ihtiyaçların yönetildiği bir denklem gibidir. Ancak bu denklemin görünmeyen bir değişkeni vardır: insan zihninin karmaşası. Ekonomik modeller rasyonel birey varsayımı üzerine kurulsa da, gerçek dünya psikolojik gürültülerle doludur. Karar alma süreçlerinde belirsizlik, kaygı, önyargı ve duygusal dalgalanmalar tıpkı enflasyon gibi sessizce sistemi etkiler. İşte bu nedenle “psikolojik gürültü” sadece bireysel bir sorun değil; ekonomik bir faktördür. Psikolojik Gürültünün Tanımı: Rasyonel Kararların Görünmeyen Düşmanı Psikolojik gürültü, bireyin düşünme, değerlendirme ve karar verme süreçlerini bozan içsel etkenlerdir. Gürültü, bilgiye değil — bilgiyi algılama…
8 YorumKalpazan Kadın Ne Demek? Bilimsel Bir Mercekten İnsan Psikolojisinin Derinliklerine Yolculuk Bazı kelimeler, sadece bir tanım değil; bir kültürün aynası gibidir. “Kalpazan kadın” ifadesi de onlardan biri. İlk duyduğunuzda aklınıza belki sahte para, belki aldatma, belki de duygusal manipülasyon gelebilir. Peki bu terim gerçekten neyi anlatıyor? Bilimsel olarak kalpazanlık — yani sahtecilik — insan davranışında hangi psikolojik mekanizmalara dayanıyor? Bu yazıda, “kalpazan kadın” kavramını toplumsal önyargılardan arındırarak, psikoloji, sosyoloji ve nörobilim merceğinden anlamaya çalışacağız. Kalpazanlık Nedir? Sahtecilikten Sosyal Davranışa “Kalpazanlık” kelimesi tarihsel olarak “sahte para basan kişi” anlamında kullanılmıştır. Ancak zamanla mecazi bir anlam kazanmış ve “sahte davranış sergileyen kişi”…
8 YorumHarç Neden Verilir? Geleceğin Sistemine Dair Bir Beyin Fırtınası Hiç düşündünüz mü, “harç” sadece bir ödeme mi, yoksa geleceğin eğitim ve ekonomik düzeninin sembolü mü olacak? Ben bu konuyu merak edenlerdenim. Çünkü bugün bir zorunluluk gibi görünen harç, yarının toplumsal yapısını şekillendirebilir. Gelin birlikte hem analitik hem de insani yönleriyle bu meseleyi tartışalım. Harç Nedir ve Neden Verilir? Bugünden Yarına Bir Bakış Harç, devletin veya kurumların sunduğu bir hizmet karşılığında alınan ücrettir. Eğitimde, pasaportta, mahkemede, tapuda… liste uzar gider. Bugün için “gelir kaynağı” olarak görülür; ancak gelecekte bu sistemin mantığı değişebilir. Dijitalleşen dünyada “hizmet karşılığı ücret” modeli, yerini “katkı tabanlı…
8 YorumKastamonulu Ünlüler Kimler? Antropolojik Bir Perspektiften Bakış Kültürler arasındaki çeşitliliği anlamak, insan topluluklarının derinliklerine inmeyi gerektirir. Her toplum, kendine özgü ritüeller, semboller, topluluk yapıları ve kimliklerle şekillenir. Bir antropolog olarak, bu çeşitliliği merakla keşfetmek, insanların yaşam tarzlarını, geleneklerini ve tarihi bağlarını anlamaya çalışmak, insanlık hikayesinin anlamını çözmeye katkıda bulunur. Bugün ise, Kastamonu’nun kültürel zenginlikleri ve bu zenginliklerin yarattığı kimlik üzerinde durarak, Kastamonulu ünlülerin toplumsal yapılarındaki yansımalarını ele alacağız. Kastamonu, geleneksel yaşam biçimlerinin günümüze taşındığı bir yer olarak, sadece coğrafi değil, aynı zamanda kültürel olarak da derin anlamlar taşır. Peki, Kastamonulu ünlüler kimlerdir ve bu ünlülerin toplumsal ve kültürel kimlikleri nasıl…
Yorum BırakGömgök Nasıl Yazılır? – Dilin Renkleri, Kelimenin Ruhuyla Buluştuğu Yer Bir Edebiyatçının Sözle Başlayan Yolculuğu Bir edebiyatçı için kelimeler yalnızca iletişim araçları değil, birer evrendir. Her kelime, bir anlam taşımaktan öte, bir duygunun, bir çağrışımın, bir dönemin ruhunu yansıtır. “Gömgök nasıl yazılır?” sorusu, ilk bakışta dilbilgisel bir merak gibi görünür; oysa içinde dilin müziğini, edebiyatın ritmini ve insanın anlam arayışını taşır. Bir kelimenin nasıl yazıldığı, aynı zamanda nasıl hissedildiğidir. Çünkü dil, yalnızca kuralların değil, duyguların da evidir. Gömgök kelimesine baktığımızda yalnızca bir renk değil, Türkçenin köklü anlatı geleneğinde yankılanan bir ses, bir atmosfer ve bir imge görürüz. Gömgök: Dilin Ritimlerinden…
4 Yorum